Şehit Başvekil Ali Adnan Menderes, 1899 yılında İzmir de doğmuştur,anne adı Tevfika, baba adı Ethem Bey, ablasının adı Melike,eşinin adı Fatma Berin Menderes olup, çocuklarının adları Yüksel Menderes, Mutlu Menderes ve Aydın Menderes’dir. Menderes Ailesini temsilen ve halen hayatta olan torunlar, rahmetli Mutlu Menderes‘in oğlu, Prof.Dr Adnan Menderes, rahmetli Yüksel Menderes’in kızları, yazar Işık Menderes ve Lale Menderes’dir.
Baba Ethem Bey,mülkiye mezunu ve mektub-i kaleminde görevli, anne Tevfika Hanım ise Çakırbeyli’den Ali Paşa’nın kızıdır.
Tevfika Hanım ve kızı Melike, peş peşe ince hastalık(verem) sebebi ile vefat etmişlerdir.Talihsiz Ali Adnan, bir müddet sonra da babası Ethem Beyin İstanbul dan ölüm haberini alınca,onun için hayatta tek tutunacak dal olan babaannesi Fitnat Hanımın himayesi altına girmiş ve onun derin etkisi altında kalmıştır.Babaanne Fitnat Hanım, torununun tahsil hayatını başarılı bir şekilde sürdürebilmesi için, adeta ömrünü Ali Adnan’a bahşetmiştir.
Baba Ethem Bey’in mezarı, kocamustafa paşa kabristanında olmakla beraber, tam olarak yeri bilinememektedir.
Ali Adnan, İzmir de kolejde okurken, Osmanlı İmparatorluğu zor günler geçiriyordu.Birinci Dünya Savaşı sebebi ile,son sınıfta iken seferberlik gereği zabit katibi olarak askere çağrılmıştı.İstanbul Erenköy ihtiyat zabiti talimğahına teslim olarak, yedek subaylık eğitimini tamamladı.
Bu dönemde torununa yakın olmak için ,İstanbul sirkecideki meserret otelinde kalan Fitnat Hanım,hafta sonları üniformalı Ali Adnan’ı bekliyordu.
Ali Adnan’ın iki hayali vardı, biri babası Ethem Bey’in İstanbul da ki kabristanını bulmak, diğeri de babaannesi ile hafta sonları birlikte olmak idi.
Askerlik görevini yapmak üzere Suriye cephesine görevlendirilen Ali Adnan, yolda geçirdiği rahatsızlık sonucu bir müddet Ankara Polatlı da tedavi görmüş ve bilhare İzmir 17.Kolordu komutanlığı emrine tayin edilerek vazifelendirilmiş, savaşın sona ermesi sonucu da,memleketi Aydın Çakırbeyli ye, çiftliğine dönmüştür.Bu dönemde yunanlılar, izmiri işgal etmiş,aydın ve çevresinde de müdahil olmaya başlamışlardı,bu düşman güçlerine karşılık oluşturulan, Ayyıldız Grubunun içerisinde yer alarak,düşmana karşı savaşmıştır.
Milli mücadele yıllarında vermiş olduğu kahramanca özveriden dolayı, Gazi Meclis tarafından
istiklal madalyası ile taltif edilmiştir.
Ziraat ve çiftçilikle uğraşan Ali Adnan ,gençlik yıllarından itibaren köye su, köye yol, köye okul traktör ve köylünün sefaletten kurtulup,satın alma gücünü arttırma düşüncesinin, yegane adamı olmuştur.
1929 yılında,izmirin en köklü ailelerinden evliyazade ve yemişcizadelerin kızı Fatma Berin Hanımefendi ile izdivaç yapmıştır.
1930 senesinde serbest fırka ile başlayan siyasi hayatı,serbest fırkanın kısa bir süre içerisinde kapatılması üzerine, bizatihi Mustafa Kemal Atatürk’ün talimatı ile 1931 senesi sonunda, Cumhuriyet Halk Fırkası aydın mebusu olarak, TBMM çatısı altında siyasi çalışmalarına başlamıştır.
Savaş sırasında yüksek tahsilini yarıda bıraktığı için, Ankara da hem meclis çalışmalarına katılıyor hem de Ankara Hukuk Fakültesindeki öğrenimine devam ediyordu.
Ankara da, Mustafa Kemal’i ve İsmet İnönü’yü yakınen takip ediyor,bu arada da hitabeti,kibarlığı ve çalışkanlığı ile dikkatleri üzerine topluyordu.
İkinci kez mebus seçildiği 1935 senesindeki seçimlere ,soyadı kanununa istinaden aldığı ertekin soyadı ile katılmıştır,daha sonra soyadını değiştirerek,menderes soyadını almıştır.
Bu arada parti müfettişliği ile görevlendirilir.Fırka müfettişi olarak bütün yurdu dolaşır,işini ciddiye alır,vatanın her yöresini yakından tanır.
1938-1945 arası, CHP içerisinde ve devlet yönetiminde meydana gelen muhtelif olaylar,Adnan Menderes, Celal Bayar, Refik Koraltan ve Fuat Köprülü’nün, 7 haziran 1945 de dörtlü takrir vermesi ile su yüzüne çıktı.
Verilen dörtlü takrir de, Türkiye Cumhuriyeti’nin Atatürk’ün idealine uygun olarak demokrasi yolunda ilerleyecek şekilde kurulduğunu,talihsiz serbest fırka denemesinden sonra, siyasi yasakların arttığını belirtiyor ve ekliyorlardı, 2.Dünya savaşı sona ermiş ve artık daha fazla demokrasi Türkiye Cumhuriyetinin hakkıydı.
İsteklerini üç maddede özetlediler, 1-Meclisin kontrolu için yeni tedbirlerin alınması 2-Siyasi hak ve hürriyetlerin ilk anayasaya uygun kullanılmasına imkan tanınması 3-Bütün parti çalışmalarının bu esaslara göre yeniden düzenlenmesi
İmza
İzmir Mebusu Celal Bayar Kars Mebusu Fuat Köprülü
Mersin Mebusu Refik Koraltan Aydın Mebusu Adnan Menderes
Bu tavırlarından dolayı, 21 eylül 1945 de CHP den ihraç edildiler.
7 0cak 1946 da Ankara da Celal Bayar, Fuat Köprülü, Refik Koraltan ve Adnan Menderes müştereken Demokrat Partiyi kurdular.
22 mayıs 1950 de toplanan TBMM , İstanbul Mebusu Celal Bayar’ı,Türkiye Cumhuriyetinin 3.Cumhurbaşkanı olarak seçti.
"Adnan Menderes, gelişmiş batıyı yakalamak için, mutlaka gerekli olan modern ve ilerici, bir liderlik yapacak kişilik ve görünüşe sahip bir devlet adamıdır" fikrine sahip Cumhurbaşkanı Celal Bayar, hükümeti kurma görevini Aydın Mebusu Adnan Menderes’e tevdi ederek,onu Başvekil olarak görevlendirdi.
Adnan Menderes’ in Türkiye Cumhuriyetinin başvekilliğini ve genel başkanlığını yaptığı, Demokrat Parti döneminde, bütün vatan sathında, bu aziz vatan ihya edilmiş, Anadolu insanı itibar görmüş,günümüzde kullanılan ve zaruri olan bütün yatırımlar, yerine getirilmiş ya da kalkınma programına alınmış,dış politikada dengeli ve barışçı bir siyaset izlenmiş,bütün müslüman dünyasına askeri ve yaşamsal yardımlar yapılmış ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti, bölgesinde saygın bir ülke konumuna gelmiştir.
19 şubat 1959 tarihinde, Kıbrıs ile alakalı tarihi anlaşmayı imzalamak üzere Londra ya giderken geçirmiş olduğu uçak kazasında, 14 çalışma arkadaşı şehit olmuş, Menderes bu kazadan sağ kurtularak,vatana olan hizmet aşkına devam etmiştir. 27 mayıs 1960 senesinde, bir avuç eşkıya tarafından yapılan, çete operasyonu sonucu, 17 eylül 1961 de İmralı adasında idam edilerek öldürülmüştür.
Ali Adnan Menderesin son sözleri,
"Dünyadan ayrıldığım şu anda, ailemi ve çocuklarımı şefkatle andığımı kendilerine bildirin. Vatanı ve milleti, Allah refah içersinde bıraksın."
Ali Adnan Menderes (Başvekil)
Mekanları cennet olsun
